صرافي غيرمتمركز يوني سواپ چيست

زوميت

فناوري

صرافي غيرمتمركز يوني سواپ چيست

پلتفرم Uniswap نوعي صرافي غيرمتمركز (DEX) مبتني بر شبكه اتريوم است، كه افراد مي‌توانند در آنجا به مبادله توكن‌هاي ERC20 بپردازند. در اين صرافي، نيازي به خريدار و فروشنده براي ايجاد تقاضا نيست و اين كار از طريق معادله‌اي انجام مي‌شود، كه به صورت خودكار ارزش را تنظيم و تعديل مي‌كند. در اين صرافي نيازي به احراز هويت نيست و همه افراد از هر جاي جهان مي‌توانند به معامله در آن بپردازند. اما يوني سواپ چيست؟ در اين مقاله به معرفي اين دكس محبوب، ايده و اهداف آن، نحوه كاركرد، سرويس‌ها و خدمات Uniswap،معرفي توكن UNI، نقشه راه، همكاري‌ها، معرفي تيم سازنده و روش‌هاي خريد و نگهداري توكن يوني مي‌پردازيم. با ميهن بلاكچين همراه باشيد.

Uniswap يك صرافي غيرمتمركز مبتني بر اتريوم، براي معاملات توكن‌هاي ERC-20 است. اين دكس بر خلاف بسياري از صرافي‌ها كه متمركز هستند و شما بايد به واسطه‌ها اعتماد كنيد، ابزاري براي افراد جامعه است و افراد مي‌توانند با استفاده از آن به مبادله توكن بپردازند، به‌طوري كه در اين ميان نيازي به واسطه و شخص ثالث نباشد؛ در يوني سواپ، شما به قراردادهاي هوشمند اعتماد مي‌كنيد. يوني سواپ همچنين بر خلاف بسياري از صرافي‌هاي ديگر، به تطابق خريدار و فروشنده براي تعيين قيمت و اجراي تريد نمي‌پردازد. در اينجا، از يك معادله تطابقي ساده و استخر‌هاي نقدينگي استفاده مي‌شود.

همانطور كه اشاره كرديم، Uniswap با استفاده از استخر‌هاي نقدينگي كار مي‌كند و افراد، در اين استخر‌ها سرمايه‌گذاري مي‌كنند و نقدينگي را براي معاملات توكن‌هاي مختلف فراهم مي‌كنند، كه به آنها تامين كننده نقدينگي گفته مي‌شود. اين تامين‌كنندگان نقدينگي، در عوض اين كار پاداش مي‌گيرند و در كارمزد معاملات شريك مي‌شوند. اين استخر‌ها به صورت خودكار توسط قرارداد‌هاي هوشمند اداره مي‌شوند. به اين ترتيب، پلتفرم يوني‌سواپ توانسته است مشكل نقدينگي را حل كند و علت محبوبيت آن هم همين قضيه است.

صرافي‌هاي غيرمتمركز، بسياري از مشكلات صرافي‌هاي متمركز را حل كرده‌اند؛ مشكلاتي مانند هك (امكان هك وجود دارد، اما نسبت به صرافي‌هاي متمركز احتمال كمتري وجود دارد) و سوء‌مديريت در مورد صرافي‌هاي غيرمتمركز مطرح نيست؛ اما اين صرافي‌ها نيز داراي مشكلات خاص خود هستند؛ يكي از اين مشكلات، كمبود نقدينگي كافي است، كه پلتفرم Uniswap ابتكاري جالب به خرج داد و از مدل سنتي اوردر بوك كه در آن صرافي‌ها متكي به خريدار و فروشنده هستند، استفاده نكرد. بازارسازان دارايي‌ها را در استخرهايي واريز مي‌كنند كه تريدرها مي‌توانند با آن معامله كنند. قيمت به صورت الگوريتمي بر اساس نسبت دو دارايي مورد معامله تعيين مي‌شود.

بيشتر بخوانيد:آموزش سريع ورود به بازار ارزديجيتال

ايده و هدف يوني سواپ چيست؟

Uniswap از ايده‌اي متولد شد كه در سال ۲۰۱۶ توسط ويتاليك بوترين خالق اتريوم، براي يك صرافي غيرمتمركز پيشنهاد شد. Vitalik Buterin ايده‌اي را مطرح كرد كه شامل يك بازارساز خودكار (AMM) آن‌چين با ويژگي‌هاي خاص بود. يك سال بعد در سال ۲۰۱۷، هيدن آدامز (Hayden Adams) براي تبديل اين ايده به يك محصول كاربردي، شروع به كار كرد. آدامز پس از دريافت چندين كمك مالي از جمله ۱۰۰،۰۰۰ دلار از بنياد اتريوم، يوني سواپ را در نوامبر ۲۰۱۸ (آبان ۹۷) راه‌اندازي كرد؛ در آن زمان، به سرعت نقدينگي بسياري به سمت اين صرافي روانه شد و يوني سواپ حجم زيادي در معاملات را تجربه كرد.

در ابتدا، آدامز يك سيستم گواه اثبات مفهوم (Proof of Concept) ايجاد كرد، كه شامل يك قرارداد هوشمند و يك پيش‌نويس اوليه در سايت پروژه بود. اين قرارداد تنها يك تامين‌كننده نقدينگي داشت و براي سواپ‌هاي ساده طراحي شده بود. اين اولين گام به سمت مفاهيم مربوط به بازارسازهاي خودكار و پتانسيل‌هاي نامحدود اتريوم بود. هايدن آدامز خاطرنشان كرد كه پروژه‌هاي بزرگي كه در آن زمان بر روي شبكه اتريوم قرار داشتند، برخي از خصوصيات اين شبكه را داشتند؛ اما تنها برخي از آنها قادر بودند كه از تمام اين ويژگي‌ها استفاده كنند. به‌علاوه، تقريبا تمام آنها بسيار پيچيده و از نظر امنيتي بسيار غيرقابل اطمينان بودند. آدامز متوجه شد كه يوني سواپ مي‌تواند نه تنها يك پروژه براي يادگيري شخصي باشد، بلكه مي‌تواند يك ابزار كارآمد براي افراد باشد.

يوني سواپ چگونه كار مي‌كند؟

همانطور كه اشاره كرديم، Uniswap يك ماركت ميكر اتوماتيك است، كه در يك سيستم متشكل از قراردادهاي هوشمند ساخته شده است. اين پروتكل نياز به واسطه‌ها را از بين مي‌برد، در برابر سانسور مقاوم است و امنيت دارد. يوني سواپ يك برنامه متن باز تحت ليسانس GPL (مجموعه‌اي از مجوزها براي تضمين آزادي براي كاربران در زمينه‌هاي راه‌اندازي، يادگيري، به‌اشتراك‌گذاري و تغيير و اصلاح نرم‌افزارها) است.

هر جفت ارز ديجيتال در يوني‌سواپ، استخر نقدينگي مخصوص به خود را دارد. هر كسي مي‌تواند با واريز كردن مقدار معادل از هر دو توكن در استخر نقدينگي، تبديل به يك تامين‌كننده نقدينگي شود. در ازاي اين كار، به آنها يك LP Token يا توكن نقدينگي داده مي‌شود، كه در واقع نماينده نقدينگي او در استخرهاست. هر زمان كه فرد اراده كرد، مي‌تواند اين توكن‌هاي اصلي خود را با بازپرداخت توكن‌هاي LP خود، برداشت كند.

نسخه ۱ يوني سواپ

در ورژن اول Uniswap، تمام استخرهاي نقدينگي، با جفت‌هاي اتر و يك توكن ERC20 تامين مي‌شد. اگر كاربران مي‌خواستند يك توكن ERC-20 را با توكن اي آر سي ۲۰ ديگر مبادله كنند، بايد از روتر اتر استفاده مي‌كردند، كه در نتيجه كارمزد بيشتري بايد پرداخت مي‌كردند؛ زيرا امكان سواپ كردن مستقيم توكن‌ها وجود نداشت. اين موضوع، معايبي داشت:

كارمزد بالاتر
وابستگي شديد يوني سواپ به كوين اتر
عدم امكان مبادله مستقيم توكن‌هاي ERC20

به اين دلايل، نسخه دوم يوني سواپ عرضه شد.

بيشتر بخوانيد:آموزش ساخت كيف پول ارز ديجيتال

نسخه ۲ صرافي يوني سواپ

انتشار نسخه ۲ يوني سواپ در مي ۲۰۲۰ (ارديبهشت ۹۹) شاهد يك ارتقاي اساسي بود كه امكان سواپ مستقيم ERC20 به ERC20 را فراهم مي‌كرد و در جايي كه لازم بود، توكن Wrap شده را از معادله حذف مي‌كرد. همچنين يوني سواپ در نسخه ۲ پشتيباني از توكن‌هاي ناسازگار ERC20 مانند OMG و USDT و مجموعه‌اي از پيشرفت‌هاي فني را اضافه كرد كه استفاده از آن را جذاب‌تر مي‌كرد.

همچنان‌كه كه محبوبيت استخراج نقدينگي و ييلد فارمينگ در سال ۲۰۲۰ به طور چشمگيري افزايش يافت، يوني سواپ نيز رشد مشابهي را تجربه كرد؛ زيرا بسياري از پلتفرم‌هاي امور مالي غير متمركز (DeFi) به ارائه‌دهندگان نقدينگي يوني سواپ اجازه مي‌دهند تا از توكن‌هاي LP خود كسب سود كنند.

اين امكان در تركيب با ۰.۳ درصد كارمزدي كه به ارائه دهندگان نقدينگي توزيع مي‌شود، باعث شده است كه يوني سواپ از نظر ارزش كل قفل شده (TVL) به يكي از صرافي‌هاي پيش‌رو در صنعت بلاكچين تبديل شود.

در دكس‌ها، يكي از توكن‌ها در ازاي ديگري مبادله مي‌شود. از آنجايي كه استخرها معمولا به‌صورت ۱ به ۱ تامين نقدينگي مي‌شوند، اگر بخواهيد يك توكن را Swap كنيد، تقريبا به مقدار معادل، توكن ديگري را دريافت خواهيد كرد. در نسخه دوم يوني سواپ، مبادله طبق فرمول ساده‌اي انجام مي‌شود:

x * y = k

در اين فرمول، x و y نشان‌دهنده كوين ETH و توكن‌هاي ERC20 موجود در استخر، يا دو توكن erc-20 موجود در استخر است و k نشان‌دهنده يك عدد ثابت است. زماني كه شما x و y را ضرب مي‌كنيد، ارزش آن بايد هميشه برابر با ارزش k باشد. در ادامه، بيشتر درباره اين فرمول صحبت خواهيم كرد.

در ورژن دوم يوني سواپ، ۰.۳ درصد كارمزد براي مبادلات دريافت مي‌شود، كه در بين تامين‌كنندگان نقدينگي آن استخر، نسبت به ميزاني كه نقدينگي را تامين كرده‌اند، تقسيم مي‌شود.

به اين دليل كه قيمت دو جفت ارز قابل معامله، از طريق مبادلات تغيير مي‌كند، تفاوت بين قيمت يوني سواپ و قيمت صرافي‌هاي ديگر، فرصت‌هاي آربيتراژ ايجاد مي‌كند. اين مكانيزم باعث مي‌شود كه قيمت‌هاي Uniswap، تقريبا معادل قيمت بازار باشند.

روشي كه يوني‌سواپ براي حل مشكل نقدينگي پيش گرفته، استفاده از يك پروتكل نقدينگي اتوماتيك است. بدين صورت كه كاربران تشويق مي‌شوند كه تبديل به تامين‌كننده نقدينگي شوند؛ زيرا مثلا اگر ۱۰۰۰ تتر و به ميزان معادل آن اتر در استخر ETH/USDT تامين كنيد، هر كاربري كه اين جفت ارز را مبادله كند، از كارمزد آنها (۰.۳ درصد) مقداري به شما مي‌رسد.

كاربران با ادغام دارايي‌هاي خود در يك استخر، در واقع يك صندوق مي‌سازند كه تمام مبادلات آن جفت ارز، از آنجا انجام مي‌شود. هر توكني كه در يوني سواپ ليست شده، داراي استخر خود است و كاربران مي‌توانند آن را تامين نقدينگي كنند. با اين روش، خريدار يا فروشنده نيازي به انتظار براي پيدا شدن فروشنده يا خريدار مقابل ندارد و مبادله خود را به سرعت انجام مي‌دهد؛ زيرا طرف مقابل او، استخر نقدينگي است.

در ازاي تامين نقدينگي، شما يك توكن LP‌ دريافت مي‌كنيد، كه نماينده دارايي‌هاي شما در استخر است. براي مثال، فرض كنيد كه شما در استخري كه ۱۰۰,۰۰۰ دلار نقدينگي دارد، ۱۰,۰۰۰ دلار نقدينگي تامين مي‌كنيد. در اين صورت، ۱۰ درصد از تمام مبادلاتي كه در آن استخر انجام مي‌شود، به شما تعلق مي‌گيرد؛ زيرا ۱۰ درصد از اين استخر را شما تامين نقدينگي كرده‌ايد. اين توزيع في، كاربران را تشويق به مشاركت در نقدينگي استخرها مي‌كند و بدين صورت، مشكل نقدينگي دكس‌ها برطرف مي‌شود.

اگر تصميم بگيريد كه نقدينگي خود را از استخر خارج كنيد، كافي است LP Token خود را در ازاي دو توكن خود بازپرداخت كنيد. در اين صورت، توكن LP شما نابود مي‌شود و دو توكن به كيف پول شما باز مي‌گردد.